TERİMLER SÖZLÜĞÜ

1 2 3 4 5 A B C Ç D E F G H İ J K L M N O P R S Ş T U Ü V Y Z

1. Nesil Füzeler

30 derecelik görüş açısına sahip kızılötesi arayıcı başlıklar kullanan, hedefi vurabilmek için hedefin tam arkasında konumlanması gereken kısa menzilli ilk füzeler.

2. Nesil Füzeler

45 derecelik görüş açısına sahip kızılötesi arayıcı başlıklar kullanan füzeler.

3. Nesil Füzeler

60 derecelik görüş açısına sahip olan ve hedefi vurabilmek için hedefin tam arkasında konumlanması gerekmeyen füzeler.

4. Nesil Füzeler

120 derecelik görüş açısı sayesinde, füzeyi yanıltmaya çalışan IRCM (Kızılötesi Karşı Tedbir) sistemlerine karşı direnç gösterebilen füzeler.

5. Nesil Füzeler

Yeni sinyal işleme ve sensör teknolojileri ile hedefi bir bütün olarak tasvir edebilen, üzerinde yer alan IRCCM (Kızılötesi Karşı Karşı Tedbir) sistemleri sayesinde, füzeyi yanıltmaya çalışan IRCM (Kızılötesi Karşı Tedbir) sistemlerine karşı yüksek direnç gösterebilen füzeler.

Ada Sınıfı

Gözetleme, denetleme ve koruma gibi deniz operasyonlarını yürüten, adını Türk adalarından alan korvet sınıfı.

AESA Radar

Aktif Elektronik Taramalı Dizi Radarı; birçok küçük katı hâl alıcı/verici modülü ile alıcı ve verici işlevi gören, üzerindeki her bir modülden ayrı radyo dalgaları yayarak ışınlarını yönelten bir faz dizinli radar türü.

Ağır Sınıf Torpido

Genellikle denizaltılar tarafından uzun mesafelerde kullanılan torpido türü.

Ağır Silah

Top, roketatar, tanksavar gibi büyük çaplı silahlara verilen genel ad.

Akıllı Bomba

Güdümlü bomba; belirli bir konum veya hedefe güdümlenebilen, hassas vuruş kabiliyetli mühimmat.

Akıllı Mühimmat

Güdümlü mühimmat; belirli bir konum veya hedefe güdümlenebilen, hassas vuruş kabiliyetli mühimmat.

Aktif Radar Güdüm Sistemi

Verici anteni sayesinde hedef takibi yapabilen, sahip olduğu sistemler ile hedefin konumlanacağı yer hakkında öngörüde bulunabilen ve füzenin fırlatıldıktan sonra dahi yönlendirilebilmesini sağlayan gelişmiş güdüm sistemi.

Aktif Radar Güdümlü Füze

Üzerinde dâhilî olarak bulunan aktif radar arayıcı başlık ve veri bağı sayesinde at-unut ve at-güncelle özelliklerinin yanı sıra birden fazla hedefe kilitlenebilme, her açıdan atış ve karıştırma kaynağına güdümlenebilme (Home-on-Jam) yeteneklerine sahip olan füze.

Akustik Torpido

Hedefini ses sinyalleri aracılığıyla bulan torpido türü.

Almaç

Bir vericiden gelen elektromanyetik dalgaları alan aygıt.

Alternatör

Dalgalı elektrik akımı üreteci.

Ambar

Geminin yük koyulan bölümü.

Amfibi

Hem karada hem suda kullanılabilen.

Amfibi Harekât

Deniz ve kara müşterek harekâtı.

Anten

Elektromanyetik alandan enerji alan veya bir yüksek frekans üreteci tarafından üretilen enerjinin elektromanyetik dalgalar hâlinde yayılmasını sağlayan cihaz.

Anten Birimi

Kablosuz haberleşme sistemlerinde elektriksel veriler ile elektromanyetik dalgalar arasındaki dönüşümleri sağlayan cihaz.

Anten Kazancı

Telekomünikasyonda bir antenin maksimum elektromanyetik akıyla yayın yaptığı yönde izotropik antene göre kazancı.

Anten Mekaniği

Boşluktaki elektromanyetik dalgaları toplayarak bu dalgaların iletim hatları içerisinde yayılmasını sağlayan veya iletim hatlarından gelen sinyalleri dalga olarak boşluğa yayan cihaz.

Anti-Jam

Uçan platformların GPS ve türevi sistemlerine yapılacak elektronik karıştırma saldırılarına karşı alınan önlemlerin genel adı.

Arayıcı Başlık

Füzelere hedef tespiti yapma, tespit edilen hedefe kilitlenme ve imha gerçekleşene kadar hedefi takip etme kabiliyeti kazandıran sistem.

Arayüz Yazılımları

Sistem kullanıcıları ile görev yazılımları arasındaki bağı görselleştiren yazılımlara verilen genel ad.

Arpacık

Ateşli silahlarda namlunun ilerisinde bulunan, gez ile hedefi aynı hizaya getirerek nişan almaya yarayan çıkıntı.

Arrâde

Kuşatma sırasında surları yıkmak amacıyla kullanılan tekerlekli mancınık.

Asimetrik Harp

Genellikle nitelik ve nicelik bakımından daha zayıf olan askerî unsurlar tarafından daha üstün unsurlara karşı yürütülen, olağan harekât tarzlarından farklı yöntemlerin kullanıldığı ve düşük seviye kuvvet ve teknoloji ile etkili olmanın amaçlandığı savaş biçimi.

Asimetrik Tehdit

Olağan harekât tarzlarından farklı yöntemler ile düşük seviye kuvvet ve teknoloji kullanılarak umulmadık etkiler yaratmanın amaçlandığı tehdit türü.

Atalet Seyir Sistemi

Seyrüsefer bilgileri ile seyrüsefer performans bilgilerini kendi başına üretebilen sistem.

Ateşli Silah

Barutun yanmasıyla elde edilen enerji sayesinde hedefe tesir eden, top, tüfek gibi tahrip gücü yüksek patlayıcı silah.

Atış Platformu

Ateşleme sırasında silahın daha verimli kullanılmasını sağlamak ve geri tepme şokunu absorbe etmek ile topçu silahlarının taşınmasını desteklemek için üretilmiş platform.

Atış Tanzimi

İstenen noktaya atış yapılabilmesini sağlamak amacıyla merminin hareket, yön, patlama gibi etmenlerini düzenleme.

ATR Şasi

ATR standartlarına göre üretilen şasilere verilen genel ad.

Aviyonik Sistem

Hava araçlarında yer alan navigasyon, sensör ve gösterge gibi elektronik sistemlere verilen genel ad.

Ay Sınıfı

Alman donanmasındaki Tip 209 sınıfı denizaltıların Türk Deniz Kuvvetleri’ndeki adı.

Balistik

Bir merminin hava veya su gibi akışkan bir ortamda belirli bir amaç ile belirli bir tip enerji kaynağı kullanılarak bir noktadan diğer noktaya gönderilmesini inceleyen bilim dalı.

Balistik Koruma

Kara, hava ve deniz platformlarında kullanılan, kinetik ve çukur imlalı kimyasal mühimmata karşı koruyucu zırh sistemi.

Barbaros Sınıfı

Dört fırkateynden oluşan, Türk donanmasının en modern fırkateyn sınıfı.

Barça

Asker taşımada da kullanılan, kalyon türünden küçük savaş gemisi.

Baştarda

Osmanlı donanmasında kullanılan, kadırga türünden savaş gemisi.

Batarya

(1) En küçük topçu veya roket/füze birliği; (2) elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depolayan ve istendiğinde bunu elektrik enerjisi olarak veren cihaz; akım toplar, biriktireç.

Baz İstasyonu

Haberleşme ve radyo yayını için sinyal vericisi ve alıcısı olarak çalışan ünite.

Bomba İmha Robotu

Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere ilk müdahalede gerekli keşif, inceleme ve zararsız hâle getirme faaliyetlerinin uzman personeli riske atmadan gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla kullanılan araç.

Borda

Geminin yanı.

CRPA Anten (Controlled Reception Pattern Antenna)

Gelen sinyallerin kontrollü bir biçimde alınmasına olanak tanıyan yeni teknoloji anten türü.

Çıkarma Gemisi

Savaşlarda çıkarma yapılacak kıyıya asker ve cephane taşımaya yarayan, altı düz, küçük deniz aracı.

Çok Namlulu Roketatar

Tekerlekli ve paletli araçlara monte edilen, birden fazla roket atma kabiliyetine sahip silah.

Debbâbe

Düşman surlara yaklaşmada kullanılan ve içine girenleri koruyan fıçı biçimindeki savaş aracı.

Dekontaminasyon

Kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer ajanların insan vücudundan, eşyadan ve çevreden uzaklaştırılması ya da etkisizleştirilmesi yoluyla insanların, eşyanın ve çevrenin güvenliğinin sağlanması.

Delici Harp Başlığı

Zırhları ve beton yüzeyleri delmek için tasarlanmış bir harp başlığı türü.

Denetim Yazılımları

Bir yazılımın gözlemlenmesine ve analiz edilmesine olanak tanıyan yazılımlara verilen genel ad.

Denizaltı

Deniz yüzeyinin altında ve üstünde yol alabilen savaş ya da araştırma gemisi, tahtelbahir.

Deplasman

Geminin taşırdığı suyun ton cisminden hacmi.

Destek Gemisi

Denizaltıların, su üstü harp gemilerinin, uçak gemilerinin ve deniz hava araçlarının muharebe dâhil tüm faaliyet ve operasyonlarını yürütmelerine destek sağlamak için tasarlanmış gemi.

Devriye Botu

Kıyı bölgelerinde devriye gezmek ve kıyı savunmasına katkıda bulunmak için tasarlanmış küçük askerî gemi.

Doğrusal Olmayan Optik

Işığın doğrusal olmayan sistem ve malzemelerdeki davranış ve özelliklerini inceleyen optik dalı.

Donanma

Bir devletin deniz kuvvetleri.

Döner Eklem (Rotary Joint)

Sabit ortamlardan hareketli ortamlara akışkan transferini sağlayan mekanik sızdırmazlık ekipmanı.

Eğitim Uçağı

Pilotların ve mürettebatın uçuş eğitimleri için özel olarak tasarlanmış uçak.

El Yapımı Patlayıcı (EYP)

Genellikle devlet dışı aktörler tarafından kullanılan ve patlamamış mühimmat, hazır patlayıcı maddeler ya da kimyasallar ile hazırlanan el yapımı bomba.

Elektrik Motoru

Elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren aygıt.

Elektro-Optik Isı Güdümlü Füze

Optik görüntüleme yoluyla hedef tespiti yapan, güdüm sistemleri ile takip gerçekleştiren ve hedef tarafından algılanma ihtimalini düşürmek amacıyla yeterince yaklaştıktan sonra hedefe kilitlenen füze türü.

Elektro-Optik Sistem

Görünür ve kızılötesi bandı içeren optik sistem.

Elektrojen

Elektrik üreten sistem.

Elektromanyetik

Elektromanyetizması bulunan veya bununla ilgisi olan.

Elektromanyetik Dalgalar

Boşlukta ışık hızıyla yayılan, manyetik ve elektrik alanlarından oluşan, radyo dalgaları, mikrodalga, kızılötesi ışınlar, görünür ışık, morötesi ışınlar, x ışınları ve gama ışınları gibi türleri bulunan enerji dalgaları.

Elektronik Destek

Elektronik harpte, dost veya düşmanlara ait elektronik sistemleri tespit ve kimliklendirme.

Elektronik Harp

Elektromanyetik spektrumu dost unsurların yararına kullanmanın ve düşman unsurların kullanımını kısıtlamanın amaçlandığı savaş.

Elektronik Karşı Tedbir

Radar veya radyo iletişimi ile düşmanın gözetleme sistemlerini tahrip etme ve elektromanyetik, kızılötesi veya lazer sistemleri kılavuzluk ve hedefleme için kullanan silahlardan herhangi birine karşı koyma faaliyetlerine verilen genel ad.

Elektronik Koruma

Elektronik harpte, elektronik sistemleri düşman taarruzlarından koruma.

Elektronik Taarruz

Elektronik harpte, düşmanlara ait elektronik sistemlere yönelik, anti-radyasyon füzesi kullanımını da içeren saldırı.

Enerjetik Malzeme

İçinde depolanan büyük miktardaki kimyasal enerjiyi bir dış etkenle gerçekleşen ani ve şiddetli bir tepkime ile açığa çıkarabilen madde.

Entegrasyon Testi

Birbirinden bağımsız olarak test edilmiş iki veya daha çok yazılım ya da donanımın birbirine bağlanabildiğini ve birbiriyle çalışabildiğini doğrulamak amacıyla gerçekleştirilen test.

Envanter

Mevcut mal ve değerlerin tümü.

F-16

Hava-hava ve hava-yer görevlerini yürütebilen çok amaçlı, tek motorlu jet savaş uçağı.

Fabrika Kabul Testi

Bir bileşen veya sistemin gereksinimleri karşılayıp karşılamadığına karar vermek için ürünün geliştirildiği yerde tedarikçi firma personeli tarafından gerçekleştirilen test.

Faydalı Yük

Bir platformun taşıyabileceği toplam operasyonel yükü ifade etmek için kullanılan terim.

Fırkateyn

(1) Üç direkli, yelkenli savaş gemisi; (2) günümüzde orta tonajlı savaş gemisi.

Fırlatma Rampası

Roket, füze veya uzay araçlarının arzu edilen açılarda fırlatıldığı platform.

Fırlatma Sistemi

Fırlatma araçlarını tutmak, bunları fırlatma pozisyonuna getirmek ve fırlatma gerçekleşene kadar pozisyonunu korumak için tasarlanmış sistem.

Fiber Optik

Işık hızında bilgi iletebilen, plastik veya cam fiberlerden oluşan optik lif.

Filo

Bir arada ve komuta altında bulunan savaş gemilerinin ve uçaklarının tümü.

Fiziksel İmha (Hard-Kill)

Bir tehdidi engellemek için gönderilen karşı tedbir mühimmatı tarafından isabet anında tehdidin imha edilmesi ya da delme mekanizmasının bozulmasının sağlanması. 

Fosta

Osmanlı donanmasında ince yelkenli savaş gemisi.

Fünye

Patlayıcı maddeleri ateşlemede kullanılan düzenek.

Füze

Bir silah sisteminden atılan ve uçuş süresince yörüngesi hedefe göre güncellenebilen, itki üreten motorlara ve hava sürtünmesini azaltacak dış geometriye sahip mekanizma.

G Sınıfı

Gabya sınıfı; ABD donanmasındaki Oliver Hazard Perry sınıfı fırkateynlerin Türk Deniz Kuvvetleri’ndeki adı.

Gambot

Top taşıyan küçük savaş gemisi.

Gayrinizami Harp

Genellikle küçük ve hareketli özel kuvvetler tarafından düzenli birliklere karşı yürütülen, yıpratmaya, yavaşlatmaya ve caydırmaya yönelik savaş.

Gez

Ateşli silahlarda namlunun gerisinde bulunan, kimi zaman bir çemberin içinde yer alan ve arpacık ile hedefi aynı hizaya getirerek nişan almaya yarayan kertik.

Gönderme/Alma Modülleri

RF (radyo frekansı) haberleşmesinde RF işaretlerinin istenen güç seviyesinde yayınlanmasını (gönderme) ve bir dış kaynaktan yayınlanıp sisteme ulaşan RF işaretlerinin ön yükseltme/filtreleme gibi işlemlerden sonra sistemin alt birimlerine iletilmesini (alma) sağlayan modüller.

Göndermeç (Transponder)

Telekomünikasyonda başka bir cihazla haberleşebilen çeşitli cihazlara verilen genel ad; bir sinyali otomatik olarak alıp yükselttikten sonra farklı frekansta iletebilen, önceden tanımlanmış bir sinyali aldığında yine önceden belirlenmiş bir mesajı otomatik olarak yollayabilen ve uygun elektronik sorgulama (uyarma) yapıldığında yanıt sinyali gönderebilen haberleşme cihazı.

Göndermeç/Almaç İzolasyon Birimi

Gönderme/alma modüllerini dış gürültüden/etkileşimlerden arındıran birimlere verilen genel ad.

Görev Yazılımları

Sistemlere ait görevlerin dijital ortamda yönetilebilmesini sağlayan yazılımlara verilen genel ad.

Görüş İçi

Havacılıkta pilot tarafından gözle görülebilen alan.

Görüş Ötesi

Havacılıkta pilot tarafından gözle görülemeyen alan.

Güç Dağıtım Alt Sistemleri

Güç kaynağından sağlanan enerjiyi ilgili ünitelere pay eden birimlere verilen genel ad.

Güç Kaynakları

Bir sistem ya da düzeneğin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlamak için kullanılan birimlere verilen genel ad.

Güdüm

Silah sistemleri ve platformlardan atılan mühimmatın uçuş esnasında hedefe yönlenebilmesini sağlayan sistem.

Güdüm Kiti

Sıradan genel maksat bombalarının hedefleri aramasını ve yok etmesini sağlayan sistem.

Güdümlü Bomba

Akıllı bomba; belirli bir konum veya hedefe güdümlenebilen, hassas vuruş kabiliyetli mühimmat.

Güdümlü Mühimmat

Akıllı mühimmat; belirli bir konum veya hedefe güdümlenebilen, hassas vuruş kabiliyetli mühimmat.

Güneş Pili

Güneş ışığından gelen enerjiyi doğrudan elektriğe dönüştüren araç.

Haddehane

Maden eritilen ve işlenen imalathane.

Hafif Sınıf Torpido

Genellikle hava araçları tarafından kısa mesafelerde kullanılan torpido türü.

Hafif Silah

Tabanca, tüfek gibi küçük çaplı taşınabilir silahlara verilen genel ad.

Harekât

Belli bir amaçla bir askerî birliğe yaptırılan manevra, çarpışma, çevirme, kovalama benzeri işler.

Harp Başlığı

Füzelere tahrip yeteneği kazandıran sistem.

Hassas Güdüm Kiti

Uçaktan atılan bombalara hassas takip ve vuruş yeteneği kazandıran sistem.

Hatta Değiştirilebilir Birim (Line Replaceable Unit)

Yalnızca bağlantı elemanlarını ve konnektörleri açıp kapatarak nispeten kısa bir sürede bir yedek parça ile değiştirilebilen donanım parçası.

Hatve

Ateşlenen merminin namlu içerisinde bir tam tur dönerek katettiği yol.

Hava Desteği

Kara kuvvetlerini, deniz kuvvetlerini veya diğer hava kuvvetlerini doğrudan destekleyen hava operasyonu.

Hava Savunma Sistemi

Hava sahasının ve stratejik mevzilerin hava tehditlerinden korunmasını sağlayan sistem.

Hava-Hava Füzesi

Havadan havaya füze; uçak ve helikopterler tarafından diğer hava araçlarını imha etmede kullanılan füze.

Havan

Üstün atış gücüne sahip, kısa namlulu bir top türü.

Havuz

Büyük gemilerin onarım için çekildikleri yer.

Hedef

Nişan alınacak yer, nişangâh.

Hedef Uçak

Hava atışlarında hedef olarak kullanılan insansız hava aracı.

Hedefleme Podu

Hava platformlarında uzun mesafelerden hedef tespiti, teşhisi ve takibi yapmaya yarayan elektro-optik sistem.

Hipersonik

Ses hızından beş kat veya daha yüksek hızlar için kullanılan terim.

Humbara

Demir veya tunçtan dökülmüş, içine patlayıcı madde doldurulup havan topu veya el ile atılan, yuvarlak bir bomba türü.

Hücum Gemisi

Saldırı amaçlı kullanılan askerî gemi.

Hücumbot

Saldırı, keşif ve karakol görevlerini yürüten, torpidoyla donatılmış, hızlı ve küçük savaş gemisi.

Hüzme Şekillendirme/Yönlendirme

Bir ışın demetini alıcıya daha kaliteli aktarabilmek için uygulanan yöntemlere verilen ad.

İ Sınıfı

İstif sınıfı; Ada sınıfı korvetlerin genişletilmiş ve geliştirilmiş bir türü olan çok maksatlı fırkateyn sınıfı.

İğneli Ateşleme

Uzun bir iğnenin kapsüle vurması ile çalışan ateşleme sistemi.

İHA-Savar

İzinsiz bölgelerde uçuş yapan insansız hava araçlarını uzaklaştırmaya veya düşürmeye yarayan cihaz.

İkincil Hasar

Bir araçta, üretildikten sonra zaman içinde görülen, kasıtsız, tesadüfi veya öngörülmemiş, zarar verici etkileri olan hasar.

İkmal Gemisi

Gemilere ya da açık deniz petrol platformlarına temel gıda, ekipman, yakıt ve malzeme sağlamakla görevli gemi.

İlave Zırh (Add-on Armor)

Bir platforma, görev bölgesi boyunca değişen tehditlere karşı koruma seviyesi adaptasyonunda yüksek esneklik sağlamak ve yüksek hareket kabiliyeti kazandırmak amacıyla eklenen balistik koruyucu.

İlk Ateşleme

Motorun ilk kez çalışmaya başlaması için yakıtın yanmasıyla gerçekleşen işlem.

İnsansız Hava Aracı

Hava akımı ve tahrik kuvvetlerinden faydalanarak uçabilen, yük ya da silah taşıyabilen, otonom uçuş kabiliyetine sahip hava aracı.

İstihkâm

Düşmana karşı savunma yapmak amacıyla düzenlenmiş yer.

İşlevsel İmha (Soft-Kill)

Sis veya parçacıklarla kara muharebe aracının etrafında yanıltıcı/gizleyici perdeler oluşturularak ya da ısı (kızılötesi) ve lazer güdümlü füzelere karşı yanıltıcı sinyaller kullanılarak tehdidin hedefinden saptırılıp bertaraf edilmesi. 

İz Düşürücü Malzeme

Uygulanan platform veya sistemin muhabere sahasına adaptasyonunun, bekasının ve performansının artırılması için çeşitli bantlarda çalışan ve tespit/algılama tehditlerine karşı radar/kızılötesi/akustik sönümleme veya yanıltma işlevini yerine getiren malzeme.

İzli Mermi

Atıcı tarafından şarjördeki mermi sayısının takip edilebilmesi, hedef işaretleme veya yön tayini gibi amaçlarla kullanılan ucu renkli mermi.

Jet

Jet motoruna sahip, yüksek hızda uçabilen tepkili uçak.

Kablaj

Platform ve sistemlerin kablolama faaliyetlerine verilen genel ad.

Kabul Testi

Bir ürünün veya sistemin tasarım şartlarına uygunluğunu belirlemek için yapılan ve kabul edilmesine temel oluşturan test.

Kabza

Silahların tutulacak kısmı; bir silahın düzgün tutulabilmesi için elin yapısına uygun olarak tasarlanmış, gövdenin devamı niteliğindeki parça.

Kadırga

Yelken ve kürekle yürütülen, özellikle Akdeniz’de kullanılmış bir savaş gemisi.

Kalibrasyon

Bir ölçü aletinin veya ölçme sisteminin gösterdiği değerler ile ölçülenin bilinen değerleri arasındaki ilişkiyi belli koşullar altında inceleme işlemi, ölçümleme.

Kalifikasyon

Bir sürecin veya bir sistemin işlevini önceden belirlenmiş gerekliliklere uygun olarak yerine getirdiğinden emin olmak için yürütülen çalışmalar.

Kalkış Ağırlığı

Bir uçak veya helikopterin yakıt, yük, yolcu ve teçhizatı dâhil kalkışı için teknik olarak izin verilen en yüksek ağırlık.

Kalyon

Yelken ve kürekle yürütülen savaş gemilerinin en büyüğü.

Kama

İki tarafı da keskin, ucu sivri bıçak.

Kanatlı Güdüm Kiti

Güdümsüz genel maksat bombalarına güdüm ve uzun menzil yeteneği kazandıran sistem.

Kapsül

Ateşli silahlarda ısı veya şok etkisi (horozun ya da iğnenin çarpması) ile kovan içerisindeki ana imla hakkı olan barutun yanmasını sağlayan, kovanın alt kısmında yer alan yuvarlak metal parça.

Kaval Tüfek

Namlusu yivsiz tüfek.

KBRN

Kimyasal Biyolojik Radyoaktif Nükleer.

Keskin Nişancı Tüfeği

Uzak mesafelerden yüksek isabet oranıyla vuruş yapmak için kullanılan tüfek.

Kızılötesi

Elektromanyetik spektrumun görünür ışık ile mikrodalga alanları arasında yer alan, dalga boyu 700 nm ila 1 mm arasında olan, gözle görülemeyen ışınım.

Kızılötesi Görüntüleyici Arayıcı Başlık

Füzelere, kızılötesi dalgaları algılayarak hedef tespiti yapma, tespit edilen hedefe kilitlenme ve imha gerçekleşene kadar hedefi takip etme kabiliyeti kazandıran sistem.

Kızılötesi İz

Nesnelerin kızılötesi elektromanyetik spektrumdaki doğrudan ya da dolaylı ışımalarına verilen ad.

Konnektör

Bir koaksiyel kabloyu bilgisayar ya da benzeri bir sisteme bağlamada kullanılan cihaz.

Kontrol Botu

Denizlerde ve iç sularda çeşitli emniyet ve güvenlik görevleri ile arama-kurtarma faaliyetlerinde kullanılan nispeten küçük askerî gemi.

Konvertör

Akım dönüştürücü aygıt.

Korvet

(1) Hem yelkenli hem çarklı savaş gemisi; (2) denizaltılara karşı silahlandırılan savaş gemisi.

Kovan

Ateşli silahlarda fişeğin kapsül, barut ve kurşun taşıyan yuva bölümü.

Kruvazör

Deniz yollarını gözetmek, keşif yapmak, hava ve deniz filolarına kılavuzluk etmek gibi amaçlarla topla silahlandırılmış hızlı savaş gemisi.

Kullanıcı Arayüzü

Kullanıcının bilgisayar yazılımları ile etkileşimini sağlayan yöntemlerin bileşkesinden oluşan bir çeşit ön sayfa.

Kurtarma Gemisi

Su üstü gemilerinde meydana gelebilecek kaza ve arıza durumlarında geminin ve personelin kurtarılması ile geminin onarım tesislerine intikali görevlerini yürütecek, denizaltılarda meydana gelebilecek benzer durumlarda ise hayatta kalan personelin kurtarılmasını sağlayacak özel donanıma sahip gemi.

Küçük Çap Tüfek

0,32 inç veya daha küçük çapta kalibreli tüfek.

Küresel Konumlama Sistemi (GPS)

Uydu tabanlı radyo-navigasyon sistemi.

Lazer

Işığın uyarılmış radyasyon ile yükseltilmesini sağlayan optik düzenek.

Lazer Güdüm Kiti

Güdümsüz bir bombaya hedefi daha yüksek doğrulukla vurma kabiliyeti kazandıran, yarı aktif lazer teknolojisine sahip sistem.

Lazer Güdümlü Füze

Kara, hava ve deniz platformlarından hafif zırhlı veya zırhsız, sabit veya hareketli hedeflere karşı kullanılan, yüksek vuruş hassasiyetli ve maliyet etkin bir füze çeşidi.

Lazer Silahı

Enerjisini uzaktaki bir hedefe odaklayarak ışık hızında vuruş yapan silah.

Levent

Osmanlı donanmasında ve kıyılarında görev yapan askerî sınıf.

Lojistik

(1) Geri hizmet; (2) geri hizmet ile ilgili.

Mancınık

Kuşatma sırasında ağır taş gülleleri fırlatmada kullanılan eski bir savaş aracı.

Manevra Birlikleri

Bir taktik harekâtta manevra yapan birlikler.

Marin Jeneratör

Deniz araçlarında kullanılan jeneratör.

Mast

Platformlarda faydalı yüklerin yükseltilip alçaltılmasına olanak tanıyan mekanizma.

Mayın

Toprağın altına, üstüne veya suyun içine yerleştirilen, doğrudan doğruya çarpma veya basınç etkisiyle patlayarak hasara sebep olan patlayıcı madde.

Mekanize Birlik

Savaş ve ulaştırma araç gereçleri ile donatılmış birlik.

Mekanize Çıkarma

Denizden karaya mekanik araç, personel ve mühimmat çıkarma.

Merkez Bataryalı

Orta bölümünde silahların tutulduğu zırhlı bir alanı bulunan (gemi).

Meskûn Mahal

İskân edilmiş bölge, yerleşim merkezi.

Mevzilenme

Savaş esnasında silah sistemlerinin etkin şekilde kullanılmasını sağlamak üzere mevziye yerleşme.

Mikro Uydu

Kütlesi 10 ila 100 kg arasında olan uydu.

Millî Üretim

Bir mal veya ürünün, tüm fikrî ve sınai hakları yerli kişi, kurum ve kuruluşlara ait olarak üretilmesi.

Mobil Dual Jeneratör

Operatör müdahalesine gerek kalmaksızın vardiyalı biçimde çalışan, araca veya römorka monteli ikili jeneratör.

Modernizasyon

Gelişen teknoloji neticesinde verimlilik yönünden, teknik açıdan veya üretim maliyetleri açısından ömrünü tamamlamış mal veya ürüne son teknolojiye uygun parçalar eklenmesi ya da bir parçasının yeni bir model ile değiştirilmesi.

Modül

Bir uzay taşıtının bütün yapısı içinde yer alan ve kendi başına hareket edebilen bölüm.

Modüler Üs Bölgesi

Savunma veya hâkimiyet sağlama amacıyla genelde hâkim tepelere kurulan, askerî birliklerin gereksinim duyduğu çeşitli sistemleri içinde barındıran ve ihtiyaca göre genişletilip daraltılabilen askerî bölge.

Morötesi

Elektromanyetik spektrumda görünür alanın dışında yer alan, dalga boyu 100 ila 400 nm arasında olan, yapay olarak da elde edilebilen, gözle görülemeyen ışınım, ultraviyole.

Motorize

Motorlu taşıtlarla donatılmış (kıta veya birlik).

Muharip Sınıf

Asli görevi savaşmak olan askerî personel sınıfı.

Muharip Uçak

Saldırı ve savunma amaçlı hava operasyonlarında kendi mühimmatı ile hava muharebesi yapabilen, manevra kabiliyetine sahip askerî uçak.

Muhrip

Torpido, top ve denizaltılara karşı silahlandırılmış, küçük ve hızlı savaş gemisi; destroyer.

Mühimmat

Ateşli silahlardan atılan her türlü patlayıcı veya delici malzeme, cephane.

Münhasır Ekonomik Bölge

Bir kıyı devletinin, araştırma, işletme, enerji kazanımı gibi amaçlarla kullanım hakkına sahip olduğu deniz bölgesi.

Namlu

(1) Ateşli silahların ucunda bulunan, merminin yüksek doğrulukla ve emniyetli şekilde hedefe gönderilmesine yardımcı olan boru biçimindeki parça; (2) kesici silahların uzun demir kısmı.

Nesnelerin İnterneti

Fiziksel nesnelerin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantı kurmasını sağlayan iletişim ağı.

Nizami Harp

Düzenli birlikler ve klasik yöntemler ile yürütülen savaş.

Obüs

Yüksekten ve alçaktan atış yapabilen, orta menzilli, kısa namlulu top.

Optik Filtre

Spesifik bir dalga boyundaki ışığı seçme yoluyla ileten araç.

Optik Kaplama

Işık yansımasını, ışın ayrılmasını, renk ayrımını, filtre ve polarizasyonu azaltmak veya artırmak amacıyla optik parçalara uygulanan işlem.

Osilatör

Elektronik devrelerde, sinüs, kare, üçgen ve testere dişi biçiminde elektrik sinyalleri veren düzenek.

Otonom

İnsan müdahalesi olmadan ya da çok az insan müdahalesi ile çalışabilen.

Pasif Radar Güdüm Sistemi

Saldıran uçak ya da yerde bulunan hava savunma sisteminin, hedef uçak üzerinde dar bir radar ışın demeti oluşturduğu ve fırlatılan füzenin kendisini bu demetin içinde konumlandırma gayretiyle hedefe yönlendiği güdüm sistemi.

Patlayıcı

Patlama özelliği olan (madde).

Perkendi

Osmanlı donanmasında, düşman kovalamada kullanılan ve baş tarafında topları olan hızlı savaş gemisi.

Personel Çıkarma

Denizden karaya personel çıkarma.

Piyade Tüfeği

En eski askerî personel sınıfı olan piyadenin ana muharebe silahı.

Platform

Herhangi bir askerî yapı ya da araç.

Pod

Mühimmat veya platformlarda kullanılan, sökülüp takılabilen ve ihtiyaç duyulduğunda sarf edilebilen haricî ürün.

Preveze Sınıfı

Alman donanmasındaki Tip 209/T1.1400 türünde üretilmiş denizaltı sınıfı.

Radar

Kara, hava ve su üstü platformlarına entegre edilen, radyo dalgalarının yankısını alarak cisimlerin yerini ve uzaklığını tespit edebilen cihaz.

Radar İzi

Bir yansıtıcı nesnenin (hedefin) karakteristik yankı işaretlerine ait bilgilerden oluşan ve o nesnenin tipini ya da en azından doğasını tespit etmeye yarayan bir çeşit parmak izi.

Radar Kesit Alanı

Bir nesnenin radarla ne kadar algılanabilir olduğunun ölçüsü.

Radar Kilitlenmesi (Lock-on)

Radar sistemlerinin hedefi otomatik olarak takip etmesine imkân veren teknoloji.

Radar Soğurucu Malzeme

Üzerine düşen elektromanyetik dalgadan geri yansıyan işaretin genlik seviyesini düşürerek kullanıldığı aracın radar kesit alanı değerini ve radar izini azaltan malzeme.

Radom

Zorlu hava koşulları ve diğer olumsuz etkilere karşı radar antenlerini koruyucu kaplama.

RF Anahtar

Yüksek frekanslı sinyalleri belli bir transmisyon hattına yönlendiren pasif mikrodalga cihazı.

RF Güç Yükselteci

Radyo frekansında çalışan vericilerde gerekli kazancı ve gücü sağlayan, genellikle anteni besleyen devre elemanı.

Robotik

Birtakım işlevlerde insanın yerini alabilecek düzeneklerin hazırlanmasına ilişkin disiplinler arası çalışma ve tekniklerin bütünü.

Roket

Bir silah sisteminden atılan ve atış esnasında mekanik olarak yön verilen, hava sürtünmesini azaltacak dış geometriye sahip güdümsüz mermi.

Rotor

Dalgalı akımlı elektrik motor veya dinamolarında hareketli bölüm, döneç.

Sahra Topu

Atlarla çekilen seyyar top.

Sahte Hedef

Düşman unsurların hedefindeki dost unsuru saldırılardan korumak amacıyla kullanılan aldatıcı sistem.

Savaş Gemisi

Özel ve büyük bir ateş gücüne sahip olan, saldırılardan korunmak için zırhla kaplanmış gemi, harp gemisi.

Savaş Yönetim Sistemi

Gemilerdeki sensör ve silah sistemlerinin, veri bağlantılarının, destek önlemlerinin ve diğer donanımların idare edilebilmesini sağlayan, ölçeklendirilebilir, modern komuta kontrol sistemi.

Savunma

Bir ülkenin, diğer ülkelerin, terör örgütlerinin veya suç gruplarının mevcut ya da olası tehditlerinden korunmasını sağlayan tedbirlerin bütünü.

Sentetik Açıklıklı Radar

Farklı konum ve açılarda yerleştirilmiş birden fazla alıcısı bulunan, yüksek çözünürlük elde etmek için elektronik ortamda birleştirilmek üzere görüntü toplayan radar sistemi.

Serbest Alan (Free Space) Optik Bileşenler

Bir noktadan başka bir noktaya lazer ışınlarıyla iletişimi mümkün kılan bileşenlere verilen genel ad.

Sertifikasyon

Bir ürünün statüsünün, başarısının ya da belli gereksinimleri karşıladığının resmî olarak onaylanıp belgelenmesi.

Sertifikasyon Uçuşu

Havacılık otoritelerine yeni bir hava taşıtı tasarımının güvenli olduğunu göstermek amacıyla üretici tarafından gerçekleştirilen uçuş.

Set

Ateşli silahlarda namlu içindeki helezon çıkıntı.

Seyir Füzesi

Su üstü ve kara hedeflerine karşı kullanılabilen, hava solumalı jet motorlu itki sistemine ve sabit hızda düz uçuş yeteneğine sahip güdümlü füze.

Siber Güvenlik

Bilgisayar ve sunucuları, mobil cihazları, elektronik sistemleri, ağ ve verileri yetkisiz erişimden ve kötü amaçlı saldırılardan korumaya yönelik önlemler.

Siber Savaş

Devletlerin, birbirlerinin siber uzaydaki varlıklarına zarar vermek, bunları manipüle etmek, kendi çıkarları doğrultusunda kullanmak, kesintiye uğratmak veya tümüyle hizmet veremez duruma getirmek amacıyla yürüttükleri savaş.

Silah

Savunma veya saldırı amacıyla kullanılan araçlara verilen genel ad.

Silah Kulesi

Platformlarda veya kalelerde, topçu mevzilerinde topun makine bölümünü ve topçuları koruyan zırhlı kule, taret.

Simülatör

Gerçeğe uygun yapay öğrenme aygıtı, öğrencelik.

Sonar

Batmış nesnelerin yerini ve durumunu akustik dalgalar aracılığıyla saptayan sistem.

Sonda Roketi

Atmosferik inceleme, ölçüm ve yerçekimsiz ortam testleri yapmaya yarayan deneysel roket.

Süpersonik

Ses hızından iki ila beş kat daha yüksek hızlar için kullanılan terim.

Sürü Konsepti

Hava, kara veya deniz araçlarının otonom veya yarı otonom şekilde, birbirleriyle sürekli iletişim hâlinde ve bir bütün olarak görev icra ettiği düzen.

Şeşhaneli Tüfek

Namlusunda altı yiv bulunan tüfek.

Tabanca

Cepte ya da belde taşınan, kısa ve hafif ateşli silah.

Tabur

Dört bölükten oluşan askerî birlik.

Tabya

Bir bölgeyi savunmak için yapılmış ve silahlarla güçlendirilmiş yapı; ayrı ve küçük istihkâm.

Tahrik Sistemi

Motorlu taşıtlarda hareketi sağlayan düzenek.

Taksi Testi

Bir hava aracının yerdeki hızını ve yön kontrolünü sınamak için yapılan test.

Taktik Balistik Füze

Kısa menzilli bir balistik füze çeşidi.

Tank

Zırhlı ve silahlı, tekerlekleri paletli, motorlu savaş taşıtı.

Tanksavar

Tankları etkisiz hâle getirmek için kullanılan silah.

Taret

Platformlarda veya kalelerde topu ve topçuları koruyan zırhlı kule.

Tatbikat

Askerî birlikleri savaşa hazırlamak amacıyla arazide yapılan savaş denemesi, manevra.

Teknoloji Transferi

Bir ülke veya kurum tarafından geliştirilen bir teknolojinin, bir ya da birkaç ülke veya kuruma sunularak kullanılmasının sağlanması.

Telemetri

Herhangi bir sistemin kablolu veya kablosuz olarak uzaktan izlenmesi ya da kontrol edilmesi.

Temren

Ok, mızrak gibi silahların ucundaki sivri demir.

Tersane

Gemi yapılan yer, gemilik.

Tetik

Ateşli silahlarda geriye doğru çekilerek ateşlemeyi sağlayan parça.

Torpido

Baş tarafında patlayıcı madde bulunan, su altı ve su üstünden atılabilen savaş silahı, torpil.

Torpido Bot

Torpido atmak için kullanılan, küçük ve çok hızlı hareket eden savaş gemisi.

Transistör

Germanyum veya silisyum elementlerinin yarı iletkenlik özelliklerinden yararlanılarak imal edilen, elektronik tüplerin elektrik titreşimlerini genişletmekte kullanılan, sağlam yapılı ve uzun ömürlü alet.

Turbodizel

Turboşarj ile donatılmış bir sıkıştırma ateşlemeli motor.

Turbofan

Havanın içeri alınmasını sağlayan bir döner türbin pervanesine sahip jet motoru.

Turbojet

Türbin tahrikli bir kompresörün havayı içeri çekip sıkıştırarak onu yakıtın enjekte edildiği bir yanma odasına zorladığı jet motoru.

Turboprop

Üretilen gücü dişliler yardımıyla pervaneye aktaran bir tür jet motoru.

Turboşaft

İtme gücü yerine şaft gücü üretmek için tasarlanmış bir tür gaz türbini motoru.

Tuzla Sınıfı

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın envanterinde yer alan karakol gemileri sınıfı.

Tüfek

Savaşta ya da avda kullanılan, uzun namlulu ateşli silah.

Türbin

Su, buhar, gaz gibi akışkanların enerjisiyle dönerek çalışan ve genellikle elektrik üretmede kullanılan araç.

Uydu

Yerden fırlatılan ve genellikle kapalı bir yörünge çizerek dünyanın etrafında dolanan araç.

Uzaktan Karıştırma (Stand-off Jammer)

Elektronik harpte, hedef alınan bölgeden gelebilecek saldırılara karşı savunma yapılmasını mümkün kılan mesafelerden yürütülen karıştırma faaliyetleri.

Üs

Bir askerî harekâtın yürütülebilmesi için birliklerin ihtiyaç duyduğu her türlü gerecin toplandığı ve dağıtıldığı bölge.

Veri Madenciliği

Büyük veri tabanlarından veya veri kümelerinden, yararlı olabilecek ve genellikle önceden bilinmeyen bilgileri çıkarma.

Yakın Hava Desteği

Kara harekâtını ve ateş gücünü desteklemek amacıyla düşman hedeflerinin hava unsurlarınca imhası.

Yakıt Pili

Yakıt ile havanın elektrokimyasal tepkimesi sonucu elektrik enerjisi üreten sistem.

Yalman

Kesici ve batıcı aletlerin kesen veya batan kısmı.

Yapay Zekâ

Bir bilgisayarın ya da bilgisayar kontrollü bir sistemin çeşitli faaliyetleri zeki canlılara benzer şekilde yerine getirebilme kabiliyeti.

Yarı Aktif Radar (SAR) Güdüm Sistemi

Mühimmatın hedefi vurabilmesini sağlamak için, gönderdiği radar sinyalleri ile hedefi aydınlatan güdüm sistemi.

Yavuz Sınıfı

Dört fırkateynden oluşan, Türk donanmasının ilk modern fırkateyn sınıfı.

Yazılım

Bilgi işlemde kullanılan programların, kuralların, programlama dillerinin ve belgelemelerin tümü.

Yedekleme Gemisi

Başka bir gemiyi bağlayıp çekme görev ve donanımına sahip gemi.

Yerli Üretim

Bir mal veya ürünün, sermayesi ve fikri yabancı olabilse de ülke içinde yerli imkânlarla, özellikle yerli pazara yönelik olarak üretilmesi.

Yiv

Ateşli silahların namlusundaki sarmal yuva.

Yiv-Set Açısı

Yiv-set eğrisinin namlu dış yüzeyi ile oluşturduğu açı.

Yönlendirilmiş Enerji Silahı

Lazer, mikrodalga ve parçacık ışınları da dâhil olmak üzere yüksek odaklı bir enerji ile etki gösteren silah.

Yüzer Birlik

Denizde veya okyanusta görev yapmak üzere donanmaya ait deniz araçlarında bulunan askerî birlik.

Zırhlı Araç

Savaşta veya savaş dışında güvenliği sağlamak üzere zırh ile kaplanmış araç.

Aradığınız terim bulunamadı!
“Savunma Sanayii 360”, T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından yürütülen “Savunma Sanayii Okuryazarlığı Programı” çerçevesinde hazırlanmıştır.